Sudanlı Kürtlerin Keşfedilme Hikayesi

Sudanlı Kürtler Kürdistan Bölgesi’nden yükseklisans öğrenimi için Sudan’a giden Cevher Celal, Sudanlı Kürtlerin olduğunu ortaya çıkardı, onlar hakkında tez yazdı.   Cevher Celal, Sudanlı Kürtlerle ilgili serüvenini Rûdaw’la paylaştı.   Yükseklisans öğrenimi için Sudan’a gitmeye karar veren Cevher Celal, kimseyi tanımadığı bu ülkede nasıl bir atmosferde yaşayacağına dair hep büyük bir endişe taşımış. Ancak Sudan’ın başkenti Hartum’daki ilk günlerinde çarşı pazar gezerken gözüne bazı işyeri ve dükkan tabelaları takılmış. Tabelalarda dükkan sahiplerinin soyadlarının “Kurdi” yazıldığunu gören Celal, Sudan’da bu soyadını kimlerin taşıdığını, nerden geldiklerini araştırmaya karar vermiş ve her geçen gün biraz daha bilgi edinmeye başlamış.   Sudanlı Kürtlerin varlığını öğrenen Cevher Celal, ülkenin neresinde olursa olsun onları bulmaya ve tanışmaya karar vermiş. Daha sonra yükseklisans tezini de Sudanlı Kürtler üzerine yazmayı kararlaştırmış ancak bu talep hocaları tarafından “kaynak olmadığı” gerekçesiyle reddedilmiş. Ayrıca Sudanlı Kürtlerin ülkenin dört bir yanına dağlılığını, onlar hakkında bilgi edinmenin bir hayli zor olduğunu belirtiyorlar.   Bu tez önerisinden istemeyerek vazgeçtiğini anlatan Celal, daha sonra Selahaddin Eyyubi hakkında tez yazmak için onay aldığını belirtti. Ancak o, halen Sudanlı Kürtlerle ilgili tez yazmak istediğini, bunun için de dekana gidip ısrar ettiğini ve bunun için ne gerekiyorsa yapmaya hazır olduğunu iletmiş. Israrı gören dekan, Kürt gencin bu isteğinin onaylanması için yazı göndermiş.   Sudan’ın zengin tabakasındalar   Celal, ülkenin neresinde olursa olsun Sudanlı Kürtleri bulup tanışıyor, hatta bazen birkaç dakikalığına bile olsa tanışıp bilgi topluyor.   Cevher Celal, “Soyadı Kürtçe olan veya Kürt olduğunu öğrendiğim herkesin yanına gitmeye çalıştım. Bu benim işimi daha da kolaylaştırdı” dedi.   Sudanlı Kürtleri önemli özelliklerinden biri, ülkenin zengin tabakasını oluşturmaları. Çoğu şirket sahibi ya da kamu kurumlarında üst düzey yönetici.   Celal, “Sudan’da Kürt dediğin zaman hemen akıllara matematik geliyor çünkü onlar Sudan’ın hesap makinesi olarak tanınıyorlar. Bazı şehirlerde çalışan bütün muhasebeciler Kürt’tür. Ayrıca inatçı olarak biliniyorlar çünkü kafayı bir şeye taktılar mı sonunu mutlaka getirirler deniyor” diye anlattı.   Sudan ve Mısır sınırındaki Vadi Halef’in belediye başkanı Kürt, adı Faruk Kurdi.   Sudan’ın en ünlü markalarının da Kürtlere ait olduğunu vurgulayan Celal, ünlü bir sabun markası ve araba aküsü şirketinin sahiplerinin de Kürt olduğunu belirtti.   Celal, her alanda olduğu gibi medyada da Kürtlerin bulunduğunu ve ülkenin bilindik gazetelerinden birinin başyazarının Kürt olduğunu öğrenmiş.   Selahaddin Eyyubi döneminde gittiler   Bazı tarihi kaynaklar Kürtlerin Sudan’a Selahaddin Eyyubi döneminde gittiğini, Eyyubi’ye eşlik eden askerlerin bir kısmının Sudan’da kaldığını yazıyor.   İbrahim Kurdi, Eyyubi’nin Sudan’a gönderdiği Kürtlerden biri. Kurduvan şehrine yerleşmiş.   Muhammed Ali Paşa, Kürtlere güvenen kişilerden biri olduğu için başkent Hartum’un haritasını Mıho Kurdi adında birine çizdirmiştir.